Lena i Władysław Grochowscy wyróżnieni prestiżową Nagrodą Nansena za pomoc uchodźcom!

Co roku UNHCR przyznaje Nagrodę Nansena osobom, grupom i organizacjom, które wykraczają poza swoje sfery działań w zakresie ochrony uchodźców, wysiedleńców i bezpaństwowców. Czasami jest przyznawana znanym osobistościom, ale przede wszystkim uznaje wysiłki zwykłych ludzi, którzy w trudnych chwilach stają w obronie praw najsłabszych. We wtorek, 28 listopada, ogłoszono tegorocznych laureatów.

Po raz pierwszy od ustanowienia nagrody w 1954 r. tegorocznym regionalnym zwycięzcą dla Europy została Polska! Fundacja Leny Grochowskiej, prowadzona przez polskiego filantropa i biznesmena Władysława Grochowskiego i jego żonę Lenę Grochowską, została nagrodzona za swoje działania na rzecz uchodźców z Ukrainy, prowadzone od dnia eskalacji konfliktu Ukrainy z Rosją i wybuchu wojny, czyli od 24 lutego 2022 roku.

– Nagrodę Nansena odbieram jako podziękowanie dla tego, co robi nasza fundacja i inne organizacje pozarządowe w Polsce – mówi Lena Grochowska, prezeska fundacji. – Przyjmujemy tysiące uchodźców, oferujemy im dach nad głową, pomagamy w znalezieniu pracy, edukacji, rozwoju zainteresowań, udzielamy pomocy medycznej i wspieramy ich adaptację w Polsce. To także wskazówka na przyszłość, jak takie działania są potrzebne, bo problemu uchodźczego nie rozwiąże się przez stawianie murów na granicy.

Fundacja Leny Grochowskiej włączyła się w działania pomocowe od pierwszych dni po wybuchu wojny. Początkowo schronienie było udzielane uchodźcom w 17 hotelach sieci Arche na terenie całego kraju, jednak szybko okazało się, że interwencyjne wsparcie nie będzie wystarczające. Na początku marca fundacja otworzyła pierwszy Dom Uchodźcy, z myślą o zapewnieniu długoterminowego pobytu dla jak największej liczby potrzebujących. Dzisiaj w ramach Fundacji Leny Grochowskiej funkcjonuje pięć takich Domów: w Siedlcach, Ożarowie Mazowieckim, Konstancinie-Jeziornie, Lublinie oraz Łodzi.

Domy Uchodźcy powstały m.in. w dawnych biurowcach i akademikach, które fundacja specjalnie zaadaptowała na potrzeby przyszłych mieszkańców. W budynkach zorganizowano łącznie blisko 1300 miejsc noclegowych, w których pomoc znalazły osoby uciekające przed wojną, głównie kobiety, dzieci i osoby z niepełnosprawnościami. W ten sposób, do dnia 22 listopada 2023 roku fundacja zapewniła 584 579 noclegów dla 14 463 osób.

– Pamiętajmy, że wojna na Ukrainie trwa i tysiące rodzin nie mają już gdzie wrócić. Dlatego ważne jest, abyśmy na tym etapie skupili się na działaniach adaptacyjnych, na edukacji, a przede wszystkim na aktywizacji zawodowej i pomocy w znalezieniu pracy tym, którzy jej jeszcze nie mają. Nie możemy zapominać również o osobach niesamodzielnych, osobach starszych, z niepełnosprawnościami, które wymagają długofalowego wsparcia – podkreśla Lena Grochowska.

Komentując otrzymane wyróżnienie, Władysław Grochowski zauważa, że to więcej niż tylko nagroda dla prowadzonej przez niego fundacji:

– Nagroda Nansena, przyznana Fundacji Leny Grochowskiej przez Wysokiego Komisarza ONZ ds. uchodźców, to przede wszystkim nagroda przyznana Polkom i Polakom za zaangażowanie w pomoc uchodźcom z Ukrainy po wybuchu wojny 24 lutego 2022 roku. Jestem dumny, że w tych trudnych momentach historii potrafiliśmy zachować się przyzwoicie jako naród, przyjmując miliony ukraińskich kobiet i ich dzieci, osób starszych i z niepełnosprawnościami do naszych domów.

Nagroda została nazwana na cześć Fridtjofa Nansena, norweskiego naukowca, polarnika, dyplomaty i pierwszego Wysokiego Komisarza Ligi Narodów ds. Uchodźców oraz laureata Pokojowej Nagrody Nobla w 1922 roku. Nagroda Nansena jest przyznawana dorocznie osobom lub organizacjom w uznaniu ich pełnych oddania i nadzwyczajnych zasług na rzecz uchodźców i jest najbardziej prestiżową nagrodą przyznawaną przez UNHCR. Nominować osobę lub organizację do Nagrody Nansena może każdy, ale zwycięzcę wybiera specjalny komitet.

Dotychczas Nagrodę Nansena otrzymało 60 osób, grup i organizacji, a pierwszą laureatką była Eleanor Roosevelt. Wśród dotychczasowych laureatów byli również Edward Kennedy, Angela Merkel, Luciano Pavarotti, Azizbek Ashurov czy siostra Angélique Namaika. Wyróżniena te przyznawane są jednemu zwycięzcy regionalnemu na kontynent i jednemu zwycięzcy globalnemu. Oznacza to, że praca Fundacji Leny Grochowskiej została wybrana spośród wielu innych europejskich kandydatów, którzy wykazali się ogromnym zaangażowaniem w pomoc uchodźcom po masowej inwazji na Ukrainę.

– Wzorowa praca Państwa Grochowskich pokazuje nie tylko głębokie zaangażowanie w wartości humanitarne, które mają ogromny wpływ na życie uchodźców i Polaków w potrzebie. Pokazuje również kluczową rolę, jaką sektor prywatny może i musi odgrywać w reagowaniu na kryzysy uchodźcze na wielu poziomach, inspirując społeczność biznesową i wiele innych podmiotów do podejmowania zdecydowanych działań – mówi Kevin J. Allen, przedstawiciel UNHCR w Polsce.

Uroczyste wręczenie nagrody Lenie i Władysławowi Grochowskim odbędzie się podczas ceremonii 13 grudnia 2023 r. w Genewie. Laureatom Nagrody Nansena składamy serdecznie gratulacje i życzymy dalszych owocnych działań na rzecz uchodźców wojennych i osób z niepełnosprawnościami w Siedlcach i całej Polsce!

Fundacja Leny Grochowskiej powstała w 2014 roku w ramach Grupy Arche. Jej działalność skoncentrowana była początkowo na organizowaniu powrotów repatriantów do Polski i otaczaniu ich wsparciem adaptacyjnym. Z biegiem lat fundacja rozszerzała swoją działalność o wsparcie osób z niepełnosprawnością, głównie intelektualną. W tym celu stworzony został Warsztat Rękodzieła Artystycznego, gdzie pracownicy rozwijają swoją aktywność zawodową i społeczną. Obecnie pod marką „toMy” ponad 70 osób z niepełnosprawnością intelektualną, zespołem Downa, Aspergera, w spektrum autyzmu tworzy niepowtarzalną ceramikę, dekoracje wnętrz, obrazy, autorskie torby i lnianą odzież. Oddziały Fundacji funkcjonują w czterech miejscowościach: w Siedlcach, Łochowie, Warszawie oraz w Gdańsku. Powstały tam pracownie ceramiczno-artystyczne, rzeźbiarskie i piekarnie, w których osoby z niepełnosprawnościami doskonalą swoje umiejętności oraz zdobywają kompetencje społeczne. W Warszawie, Siedlcach i Gdańsku pod marką toMy fundacja prowadzi także sieć kawiarni społecznych, gdzie osoby z niepełnosprawnościami i wadami wrodzonymi realizują się zawodowo.

Fundacja jest przedsiębiorstwem społecznym i wszystkie zyski ze swojej działalności inwestuje w projekty na rzecz osób wymagających wsparcia. W ten sposób może rozwijać kolejne programy aktywizacyjne i integracyjne. Już niebawem w Wólce Konopnej koło Siedlec otwarta zostanie Eko Farma. To innowacyjne miejsce, które łączy mieszkania chronione dla osób z niepełnosprawnością i zatrudnienie w powstającym gospodarstwie społecznym. Tam, przy pomocy współmieszkańców i terapeutów, utrwalane i rozwijane będą umiejętności niezbędne do zaspokajania codziennych potrzeb, załatwiania spraw urzędowych czy też budowania i utrzymywania więzi społecznych i rodzinnych.

OdBudowa to najnowszy projekt Fundacji Leny Grochowskiej, będący kompleksowym programem aktywizacji zawodowej i społecznej osób znajdujących się w kryzysie bezdomności. W trakcie pilotażu 10 osób w kryzysie bezdomności otrzyma całościowe wsparcie w 8 mieszkaniach wspieranych. Aktualnie Fundacja przygotowuje się do adaptacji kolejnych nieruchomości, przeznaczonych na mieszkania wspierane i treningowe dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Od czasu eskalacji wojny w Ukrainie działa na rzecz uchodźców z terenów ogarniętych wojną. Prowadzi sieć pięciu Domów Uchodźcy, w których każdego dnia bezpłatną pomoc i schronienie uzyskuje przeszło tysiąc osób.

Więcej informacji o działaniach Fundacji Leny Grochowskiej: https://fundacjalenygrochowskiej.pl/.