Ukraińscy uchodźcy w Siedlcach. Jakie prawa im przysługują? [AUDIO]

– Spotkanie zostało zorganizowane dla uchodźców z Ukrainy, jak również dla Polaków, którzy wykazali ogromne serce i przyjęli tych Ukraińców. Mówimy o przepisach, o tym jakie mają prawa i obowiązki, a korzystamy z usług prawników działających pro bono, którzy zechcieli takie zebranie poprowadzić. Jest to drugie spotkanie w kraju przez nich prowadzone. Cieszę się, że są w Siedlcach. Jednocześnie korzystamy dziś z wiedzy wszystkich instytucji w mieście, jak również pracowników Urzędu Miasta Siedlce, którzy od 26 lutego prowadzą całodobowy dyżur w naszym mieście i świadczą wszystkie usługi na rzecz uchodźców oraz mieszkańców – mówił podczas spotkania w Centrum Kultury i Sztuki Andrzej Sitnik, prezydent Siedlec.

Akcja „Prawnicy Pro Bono” ruszyła dwa lata temu, gdy wybuchła pandemia koronawirusa. Uczestniczą w niej prawnicy z całej Polski, którzy bezpłatnie udzielają porad prawnych. Od czasu wprowadzenia w Polsce 12 marca specustawy, która reguluje zagadnienia związane z legalizacją pobytu uchodźców w Polsce i kwestie udzielanej im pomocy, prawnicy zaczęli doradzać także uchodźcom z Ukrainy i goszczącym ich w swoich domach Polakom. Siedlce zaprosiły ich jako drugie miasto w kraju, by rozwiali wątpliwości mieszkańców i udzielili potrzebnych informacji Ukraińcom.

– Staraliśmy się wyjaśnić tym osobom, które przybyły do Polski w związku z tym konfliktem, który się toczy w Ukrainie, jaka jest ich obecna sytuacja, przede wszystkim prawna, jakie są przepisy, które niedawno weszły w życie. Staraliśmy się też uspokoić ich, że są w Polsce bezpieczni, a ich status prawny jest uregulowany – mówi Radosław Żuk, prawnik udzielający porad w ramach inicjatywy Pro Bono. Jak wyjaśnia, uchodźcy mogą już korzystać w Polsce z wielu form wsparcia: – Tak zwana specustawa z 12 marca (...) gwarantuje tym osobom po pierwsze, że przez 18 miesięcy od 24 lutego, czyli do 24 sierpnia 2023, mogą być w Polsce legalnie. Po drugie, mogą zyskać numer PESEL. Po trzecie, mogą korzystać ze wszystkich świadczeń socjalnych, z jakich korzystają Polacy, ze służby zdrowia i z edukacji. Wśród świadczeń chodzi np. o słynne 500+, o 300+, a nawet o różnego rodzaju zasiłki, więc ustawodawca szeroko to uregulował. A oprócz tego wszystkiego, co przysługuje nam, Polakom, to będzie się jeszcze należeć dodatkowo 300 złotych dla każdej osoby, która legalnie jest w naszym kraju, na rozpoczęcie tego pobytu w Polsce.

Uchodźcy z Ukrainy, którzy wzięli udział w spotkaniu z prawnikami i urzędnikami, wykazali się podczas niego dużą aktywnością. W zebraniu uczestniczył tłumacz, więc nie wahali się zadawań nurtujących ich pytań. Wyrażali też swoją wdzięczność za pomoc. Spotkanie wyraźnie podniosło ich na duchu.

– Dajecie nam dużo i ze szczerego serca, więc ja wiem, że Pan Bóg Wam za to zapłaci. Życzę Wam, by nikt tu nie znał, co to jest wojna, jak uciekać ze swojego domu czy gdzie położyć dziecko spać. Dziękuję Wam serdecznie za wszystko, za to dobre serce, po prostu brakuje mi słów. Spotkanie było bardzo pomocne, i ta przyjęta ustawa, to po prostu jest ogrom pomocy (…) Mogliśmy się dowiedzieć, jak zalegalizować pobyt tutaj, że można się zarejestrować i mieć numer PESEL, że dziecko można zapisać do szkoły i przedszkola, że można zwrócić się do lekarza rodzinnego i dostać pomoc medyczną, że można podjąć pracę, że nie trzeba otwierać wiz i nie trzeba wyrabiać kart pobytu, a można tu legalnie przebywać, że… po prostu można się czuć człowiekiem, wtedy kiedy u ciebie jest wojna, a ty przyjeżdżasz tu, i ktoś tak hojnie rozkrywa swoje ramiona i ciebie przyjmuje, dzieląc się wszystkim, co jest. Po prostu podziwiam! – powiedziała nam Tatiana, pochodząca z miejscowości Czortków w Ukrainie.

Dziś rano w Urzędzie Miasta zaczął działać specjalny punkt, w których uchodźcy mogą składać wnioski o nadanie numeru PESEL. Umożliwi im on korzystanie ze świadczeń. O możliwych formach wsparcia, z których będą mogli w niedługim czasie korzystać na szczeblu samorządowym i rządowym, mogli usłyszeć podczas spotkania także mieszkańcy Siedlec, którzy przyjęli pod swój dach uchodźców. Do tematu wrócimy jeszcze w portalu i na antenie radiowej.