Jak wyjaśniają organizatorzy, ideą dla organizowania Festynu była inspiracja stanowiskiem archeologicznym, znajdującym się nieopodal przystanku Kolei Mazowieckich – Grodziszcze Mazowieckie (gmina Mrozy). Festyn ma na celu jego promowanie, ale pełni też rolę edukacyjną. Dlatego pierwsze dwa dni imprezy (czyli czwartek i piątek 12 i 13 października) są specjalnie dedykowane dla szkół i zamknięte dla innych gości. Uczniowie mają wówczas możliwość zapoznania się z historią stanowiska archeologicznego oraz miejscowości, w której się ono znajduje. Prezentowana jest im również praca archeologa, odbywają się pokazy rzemiosł w ramach archeologii eksperymentalnej oraz prac rekonstruktorów.
Dwa pozostałe dni trwania wydarzenia (czyli sobota i niedziela 14-15 października), odbywającego się przy tramwaju konnym w Mrozach, są otwarte dla szerokiej publiczności, a udział w imprezie jest bezpłatny.
– Program obejmuje prezentację rzemiosł takich jak między innymi: garncarstwo, tkactwo czy kowalstwo, prezentowane będą też kramy z uzbrojeniem wczesnośredniowiecznych wojów, płatnerza-kolczużnika. Podczas zwiedzania będzie można usłyszeć dźwięki muzyki folkowej, a także zasiąść, słuchając opowieści o fascynujących czasach pierwszych Piastów. Aby dodatkowo poczuć klimat tego okresu, zapraszamy na plenerową inscenizację teatralną, ukazującą jak mogła wyglądać rzeczywistość w tamtych czasach – informuje Maciej Stelmaszyk, jeden z organizatorów wydarzenia.
Harmonogram (program) IV Festynu Archeologicznego w Mrozach „Kierunek Grodzisko!” 12-15 października 2023 r.:
12-13 października, czwartek i piątek
- Zamknięte pokazy dla szkół – plac przy tramwaju konnym
14 października, sobota
- 10.00-17.00 Obóz historyczny, kramy, warsztaty rzemieślnicze przy tramwaju konnym
- piekarnia, młynarz, rolnictwo i hodowla, bartnik, solowarstwo, wędzenie, kiszonki, masarnia, serowarstwo, browar, kuchnia średniowieczna, świątynia
- Wykłady edukacyjne na stanowiskach rekonstrukcyjnych:
- 11.00-11.30 Ojcom naszym wystarczały ryby słone i cuchnące
- 12.00-12.30 Po co nam zwierzęta gospodarskie?
- 13.00-13.30 Na osłodę życia - bartnik
- 14.00-14.30 Kuchnia na dworach i pod strzechą
- 15.00-15.30 Od ziarenka do bochenka
- 15.30-16.00 O okruszkach dla duszka
- 10.00-20.00 Stoiska handlowe - rękodzieło, wyżywienie
- 14.00 Finał konkursu „Muzyka z Grodziska”
- 16.00 Koncert zespołu Poniemnie – tradycyjne pieśni z Poniemnia
- 17.00 Inscenizacja historyczna „Zrękowiny”
- 18.00 Koncert Trio Stanisława Szczycińskiego – Ludus Danielis (XII w.) na jazzowo
- 19.00 Koncert zespołu Dancerye – Radość średniowiecza
- Warsztaty: słowiańskie jadło, mały archeolog w akcji, archeologiczna piaskownica, motanki – słowiańskie lalki mocy, zdobienie toreb ekologicznych, tor saperski, prezentacja sprzętu wojskowego
15 października, niedziela
- 10.00-14.00 Obóz historyczny
- 12.00 Konkurs zrekonstruowanych sylwetek historycznych
- 13.00 Turniej scenek teatralno-rekonstrukcyjnych
- 13.30 Wręczenie nagród
- Warsztaty: słowiańskie jadło, prezentacja sprzętu wojskowego.
Jak podkreślają organizatorzy Festynu Archeologicznego, tereny gminy Mrozy od najdawniejszych czasów, tworzenia się Państwa Piastowskiego oraz polskiej państwowości, były istotne z militarnego punktu widzenia. Znajdujące się tutaj Grodzisko (Grodziszcze Mazowieckie) wymownie świadczyło o randze miejsca. O tradycji wojskowej tych ziem przypomina również mural w miejscowości Mrozy, odsłonięty w listopadzie 2021, w ramach projektu 1000-lecia oręża polskiego.
Wydarzenie objęło swoim patronatem medialnym radio Eska Siedlce.